vertical menu

Home
Η Ανοικτή Πρόσβαση
Ανοικτή Πρόσβαση στα Ευρωπαϊκά 'Εργα

Ανοικτή Πρόσβαση στα Ευρωπαϊκά 'Εργα

Share |

Ανοικτή Πρόσβαση και Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση για την έρευνα:

Horizon2020 και η υποδομή OpenAIRE (+)

Η ανοικτή πρόσβαση στις ερευνητικές δημοσιεύσεις και τα αποτελέσματα της έρευνας προωθείται συστηματικά τα τελευταία χρόνια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρχικά σε πιλοτικό επίπεδο, στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος FP7, και στη συνέχεια, ως καθολική υποχρέωση, στο πλαίσιο του Ορίζοντα2020. Παρακάτω παρατίθενται τα όσα ισχύουν ως προς τις υποχρεώσεις των ερευνητών στο FP7, τι αλλάζει στον Ορίζοντα, καθώς και πληροφορίες για το OpenAIRE, την ευρωπαϊκή υποδομή για την έρευνα.

FP7

Τι προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ανοικτή Πρόσβαση στο FP7;

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε πιλοτικά την εφαρμογή της Ανοικτής Πρόσβασης σε ορισμένες θεματικές περιοχές (Υγεία, Ενέργεια, Περιβάλλον, Τεχνολογίες Πληροφόρησης και Επικοινωνιών, Γνωσιακά Συστήματα, Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες, Ερευνητικές Υποδομές, και Επιστήμη στην Κοινωνία). Στις περιοχές αυτές, στο Συμφωνητικό με την Επιτροπή περιλαμβάνεται η ειδική ρήτρα 39 (special clause 39), η οποία απαιτεί την άμεση ανοικτή πρόσβαση στις έγκριτες (peer-reviewed) εργασίες που δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά.

Ποιο μέρος της έρευνάς μου πρέπει να δημοσιεύσω με ανοικτή πρόσβαση;

Τις έγκριτες (peer-reviewed) δημοσιεύσεις που δημοσιεύονται σε επιστημονικά περιοδικά ή τα τελικά χειρόγραφά τους

Πότε πρέπει να καταθέσω τη δημοσίευσή μου;

Καταθέτετε την εργασία σας αμέσως αφού δημοσιευθεί στο ιδρυματικό σας αποθετήριο ή σε κατάλληλο θεματικό αποθετήριο, με ανοικτή πρόσβαση (αυτό-αρχειοθέτηση).
Μπορεί να ισχύσει μία περίοδος εμπάργκο στην πρόσβαση μέχρι 6 μήνες (12 για τις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες)

Πού καταθέτω τη δημοσίευσή μου;

Λίστα των αποθετηρίων στην Ελλάδα υπάρχει εδώ: http://www.opendoar.org/find
Εάν ο φορέας σας δεν διαθέτει αποθετήριο, μπορείτε να καταθέσετε την εργασία σας με ανοικτή πρόσβαση στο αποθετήριο του OpenAIRE Zenodo στο http://zenodo.eu/
Μερικές φορές οι εκδότες έχουν τον μηχανισμό να καταθέτουν οι ίδιοι, για λογαριασμό των ερευνητών τις δημοσιεύσεις σε κατάλληλα αποθετήρια.

Είναι υποχρεωτικό να δώσω ανοικτή πρόσβαση στο έργο μου;

Πρέπει να μπορείτε να δείξετε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι καταβάλατε όλες τις δυνατές προσπάθειες (best effort) για να δώσετε ανοικτή πρόσβαση στο έργο σας στο τελικό reporting.
Αν ο εκδότης σας δεν επιτρέπει την ανοικτή πρόσβαση με αρχειοθέτηση στο αποθετήριο του φορέα σας, θα πρέπει να είστε σε θέση να επιδείξετε την σχετική αλληλογραφία. H λίστα με τους σχετικούς κανονισμούς των εκδοτών είναι εδώ http://www.sherpa.ac.uk/romeo/. Οι περισσότεροι εκδότες επιτρέπουν την αυτό-αρχειοθέτηση.

Καλύπτονται τα έξοδα έκδοσης σε ανοικτή πρόσβαση της «Χρυσής Οδού»;

Κάποιοι εκδότες εγείρουν τέλη για την έκδοση, γνωστά ως Author Processing Charges. Αυτά είναι επιλέξιμα στο πλαίσιο έργου χρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μόνο κατά τη διάρκεια του έργου. Αναζητήστε εκδότες ανοικτής πρόσβασης στο www.doaj.org

Ορίζοντας 2020

Τι αλλάζει ως προς την Ανοικτή Πρόσβαση στον Ορίζοντα σε σχέση με το FP7;

Η Ανοικτή Πρόσβαση καθίσταται υποχρεωτική για όλες τις δημοσιεύσεις σε όλες τις θεματικές περιοχές.
Ξεκινά πιλοτικό έργο για την ανοικτή πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα.
Τα κόστη για δημοσίευση σε έγκριτα περιοδικά είναι υπό προϋποθέσεις επιλέξιμα και μετά το πέρας του έργου.

Είναι υποχρεωτικό να δώσω ανοικτή πρόσβαση στο έργο μου;

Ναι, στον Ορίζοντα 2020 όλες οι δημοσιεύσεις πρέπει υποχρεωτικά να είναι προσβάσιμες με ανοικτή πρόσβαση ταυτόχρονα με τη δημοσίευση σε ιδρυματικό ή θεματικό αποθετήριο.
Υπάρχουν ελάχιστες εξαιρέσεις που αφορούν όρους εμπιστευτικότητας (άρθρο 36), ασφάλειας (άρθρο 37) και προστασίας των προσωπικών δεδομένων (άρθρο 39) που περιλαμβάνονται στο συμφωνητικό του έργου (Grant Agreement).

Τι πρέπει να δημοσιεύσω με ανοικτή πρόσβαση;

Όλες οι δημοσιεύσεις, οι έγκριτες, δηλαδή, εργασίες που προκύπτουν με χρηματοδότηση του Ορίζοντα 2020 πρέπει υποχρεωτικά να είναι προσβάσιμες με ανοικτή πρόσβαση (συμπεριλαμβανομένων και των μονογραφιών).
Υποχρεούστε να καταθέσετε ένα ηλεκτρονικό αντίγραφο της δημοσίευσης σε μηχαναγνώσιμη μορφή, τη δημοσίευση, δηλαδή, στην τελική της μορφή, συμπεριλαμβανομένων και των όποιων αλλαγών προκύπτουν από τη διαδικασία της αξιολόγησης, της επιμέλειας και των στυλιστικών αλλαγών ή το τελικό χειρόγραφο στο οποίο έχει γίνει αξιολόγηση και έχει εγκριθεί για έκδοση δεν έχει όμως υποστεί επιμέλεια από τον εκδότη και δεν έχει στοιχειοθετηθεί στην τελική του μορφή.
Μπορεί να ισχύσει μία περίοδος εμπάργκο στην πρόσβαση μέχρι 6 μήνες (12 για τις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες) Υποχρεωτική είναι ακόμη η ανοικτή πρόσβαση στα βιβλιογραφικά δεδομένα που περιγράφουν τη δημοσίευση στο αποθετήριο
Επιπλέον, θα υπάρχει πιλοτικό πρόγραμμα για ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικά δεδομένα σε επιλεγμένους θεματικούς τομείς, όπου τα επιστημονικά δεδομένα στα οποία βασίζονται οι δημοσιεύσεις θα πρέπει να δίνονται με ανοικτή πρόσβαση μέσω αποθετηρίου (δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη στη λεπτομέρειά του).

Πώς μπορώ να δώσω ανοικτή πρόσβαση στο επιστημονικό μου έργο;

Για να δώσετε ανοικτή πρόσβαση σε δημοσιεύσεις που χρηματοδοτούνται από τον Ορίζοντα 2020 ισχύει ό,τι και στο FP7, δηλαδή, καταθέτετε τις δημοσιεύσεις σας σε ένα ιδρυματικό αποθετήριο με το οποίο συνεργάζεστε ή σε ένα θεματικό αποθετήριο ή σε ένα κεντρικό αποθετήριο όπως το Zenodo.
η κατάθεση σε αποθετήριο είναι υποχρεωτική. Επομένως, δεν μπορείτε να δημοσιεύσετε με εκδότη που απαγορεύει την ανοικτή πρόσβαση με αυτοαρχειοθέτηση. Εάν ο εκδότης δεν το επιτρέπει, θα πρέπει να βρείτε άλλο εκδότη.

Καλύπτονται τα έξοδα έκδοσης σε ανοικτή πρόσβαση της «Χρυσής Οδού»;

Κάποιοι εκδότες εγείρουν τέλη για την έκδοση, γνωστά ως Author Processing Charges. Αυτά είναι επιλέξιμα στο πλαίσιο έργου χρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για όσο διαρκεί το έργο και υπό προϋποθέσεις και μετά το πέρας του έργου. Αναζητήστε εκδότες ανοικτής πρόσβασης στο www.doaj.org

Το πιλοτικό πρόγραμμα της Επιτροπής για τα δημόσια χρηματοδοτούμενα δεδομένα

--> δείτε περισσότερα

Τι προβλέπεται για τα επιστημονικά δεδομένα στον Ορίζοντα2020;

Στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, οι ερευνητές οι οποίοι θα συμμετάσχουν στο πιλοτικό έργο καλούνται να δημοσιεύσουν με ανοικτή πρόσβαση τα δεδομένα τα οποία παράγονται στο πλαίσιο των έργων και τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επαληθευσιμότητα των αποτελεσμάτων που παρουσιάζονται σε επιστημονικές δημοσιεύσεις.
Τα έργα τα οποία συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα καλούνται να διαμορφώσουν ένα Σχέδιο Διαχείρισης των Δεδομένων (Data Management Plan) ως παραδοτέο τους πρώτους έξι μήνες του έργου (αυτό μπορεί να επικαιροποιηθεί στη διάρκεια, δηλαδή να υπάρχει και ως δεύτερο παραδοτέο). Στο σχέδιο περιγράφεται τι δεδομένα θα παράξει το έργο, αν και πώς θα αξιοποιηθούν ή θα καταστούν προσβάσιμα για έλεγχο και επανάχρηση, πώς θα γίνεται η επιμέλειά τους και η μακροπρόθεσμη διατήρηση. Η υποβολή ενός σχεδίου διαχείρισης των δεδομένων του έργου είναι προαιρετική και για τα υπόλοιπα έργα που δεν συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα.

Σε ποιες θεματικές περιοχές θα ισχύσει το πιλοτικό πρόγραμμα;

Για τη διετία 2014-15 χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ θα διοχετευθεί στις θεματικές περιοχές που συμμετέχουν στον πιλότο για τα Ανοικτά Επιστημονικά Δεδομένα, και συγκεκριμένα:
Μελλοντικές και Αναδυόμενες Τεχνολογίες (Future and Emerging Technologies)
Ηλεκτρονικές Ερευνητικές Υποδομές (Research infrastructures - part e-Infrastructures)
Βιομηχανική Υπεροχή- Υπηρεσίες Πληροφόρησης και Επικοινωνίας (Leadership in enabling and industrial technologies - Information and Communication Technologies)
Κοινωνικές Προκλήσεις: Ασφαλής, Καθαρή και Αποτελεσματική Ενέργεια- Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες (Societal Challenge: Secure, Clean and Efficient Energy - part Smart cities and communities)
Κοινωνικές Προκλήσεις: Κλιματική Δράση, Περιβάλλον, Αποτελεσματική Χρήση Πόρων, Πρώτες Ύλες (Climate Action, Environment, Resource Efficiency and Raw materials)
Κοινωνικές Προκλήσεις: Η Ευρώπη σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο- συμμετοχικές, καινοτόμες και σκεπτόμενες κοινωνίες (Societal Challenge: Europe in a changing world - inclusive, innovative and reflective Societies)
Επιστήμη μαζί και για την κοινωνία (Science with and for Society)

Τι είδους δεδομένα αφορά το πιλοτικό έργο;

Τα δεδομένα (και τα μεταδεδομένα που τα περιγράφουν) τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην επαλήθευση των αποτελεσμάτων που παρουσιάζονται στις επιστημονικές δημοσιεύσεις
Άλλα δεδομένα τα οποία περιγράφονται στο σχέδιο διαχείρισης των δεδομένων (data management plan)

Τι πρέπει να κάνω για να προσφέρω Ανοικτή Πρόσβαση στα δεδομένα μου;

Καταθέτετε τα δεδομένα σε αποθετήριο της επιλογής σας
Πρέπει να λάβετε μέτρα ώστε τα μεταδεδομένα να είναι προσβάσιμα, σε μηχαναγνώσιμη μορφή και να συνοδεύονται από μία ανοικτή άδεια χρήσης ώστε να μπορεί οποιοσδήποτε να τα επεξεργαστεί, να τα αναπαράγει και να τα αξιοποιήσει
Να παρέχει πρόσβαση και πληροφορίες αναφορικά με τα εργαλεία και τις μεθόδους με τις οποίες τα δεδομένα μπορούν να αναπαραχθούν

Υπάρχουν εξαιρέσεις στην υποχρέωση για Ανοικτή Πρόσβαση;

Ορισμένα έργα μπορούν να απέχουν από την υποχρέωση για σοβαρούς λόγους διασφάλισης των πνευματικών δικαιωμάτων, προστασίας προσωπικών δεδομένων, για λόγους ασφάλειας ή εφόσον η έρευνά τους κινδυνεύει λόγω της ανοικτής διάθεσης των δεδομένων.

Το OpenAIRE: Η Ευρωπαϊκή Υποδομή για την Έρευνα

Τι είναι το OpenAIRE;

Είναι μία ευρωπαϊκή υποδομή για την προώθηση και υποστήριξη των δημοσιεύσεων με ανοικτή πρόσβαση. Διασυνδέει και διαθέτει με ανοικτή πρόσβαση τις δημοσιεύσεις και τις συλλογές επιστημονικών δεδομένων που προκύπτουν από ευρωπαϊκά έργα, με τις πληροφορίες για τα ίδια τα έργα, διασφαλίζοντας την ευρεία διάχυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Χρηματοδοτείται από την DG CNNCT και παρέχει υπηρεσίες για την πρόσβαση στην έρευνα που χρηματοδοτείται από την ΕΕ
Συλλέγει δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα που προκύπτουν με χρηματοδότηση του FP7 από αποθετήρια.
Παρέχει δυνατότητα αναζήτησης σε δημοσιεύσεις και δεδομένα.
Παρέχει υπηρεσίες αποθετηρίου. Μπορείτε να καταθέσετε εδώ τις δημοσιεύσεις σας ή και τα επιστημονικά σας δεδομένα εφόσον δεν συνεργάζεστε με κάποιο άλλο ιδρυματικό ή θεματικό αποθετήριο.
Λειτουργεί 27 Εθνικά Γραφεία Υποστήριξης της Ανοικτής Πρόσβασης που υποστηρίζουν τους ερευνητές και τις υπηρεσίες σε όλη την Ευρώπη.
Παρέχει εργαλεία (toolkits) για ερευνητές και φορείς έρευνας.
Λειτουργεί ως σύνδεσμος με τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για την Ανοικτή Πρόσβαση και τα συστήματα CRIS (Current Research Information Systems).

Περισσότερες πληροφορίες:www.openaire.eu