- Home
- Ηλεκτρονικά Περιοδικά
- Τι Είναι
Τι Είναι
Σύμφωνα με τον ορισμό του Charles W. Bailey, Jr. πρόκειται για ηλεκτρονικά περιοδικά που δημοσιεύουν άρθρα ελεύθερα προσβάσιμα μέσω του διαδικτύου και έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Είναι ακαδημαϊκά
- Χρησιμοποιούν μεθόδους ελέγχου ποιότητας, παρόμοιες με αυτές των παραδοσιακών περιοδικών (π.χ. διαδικασία peer review)
- Είναι ψηφιακά
- Είναι ελεύθερα προσβάσιμα
- Επιτρέπουν στους δημιουργούς να διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματά τους
- Χρησιμοποιούν άδειες χρήσης της Creative Commons ή παρόμοιων οργανισμών
- Εκδίδονται από μη-κερδοσκοπικούς (π.χ. PLoS) ή κερδοσκοπικούς οργανισμούς (π.χ. Biomed Central).
Ποια οφέλη προσφέρουν;
- Επιτρέπουν την άμεση δημοσίευση του ακαδημαϊκού και επιστημονικού περιεχομένου
- Επιτρέπουν την αποδοτικότερη λειτουργία του συστήματος επιστημονικών δημοσιεύσεων και την πλήρη διάχυση της γνώσης
- Δεν διαταράσσουν το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης από κριτές
- Μεγιστοποιούν τις δυνατότητες των αναφορών που γίνονται στις επιστημονικές δημοσιεύσεις (citation index)
- Αυξάνουν το δείκτη απήχησης και αναγνωρισιμότητας (impact factor)
- Συμβάλλουν αποτελεσματικά στην οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική πρόοδο.
Πώς χρηματοδοτούνται;
Τα ηλεκτρονικά περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης έχουν κυρίως λειτουργικά και διαχειριστικά έξοδα καθώς ακολουθούν ίδιες μεθόδους με τα παραδοσιακά περιοδικά όπως η αξιολόγηση από κριτές και η επιμέλεια.
Καθώς όμως η έννοια της Ανοικτής Πρόσβασης αποκλείει εξ ορισμού την επιβολή συνδρομών, τα ηλεκτρονικά περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης καλούνται να βρουν άλλους τρόπους χρηματοδότησης για να καλύψουν τα έξοδά τους. O Peter Suber αναφέρει κάποιους:
- Τέλη δημοσίευσης για τα άρθρα που έχουν εγκριθεί για δημοσίευση, τα οποία καλύπτονται (πλήρως ή μερικώς)
- είτε από τους δημιουργούς
- είτε από ερευνητικούς φορείς και ινστιτούτα όπου ανήκουν οι δημιουργοί
- Επιχορηγήσεις που εξασφαλίζουν οι εκδότες ανοικτής πρόσβασης
- Επιδοτήσεις (με τις οποίες αμείβεται η συντακτική ομάδα) από το θεσμικό φορέα που φιλοξενεί το περιοδικό ή από επαγγελματικές ενώσεις
- Πρόσθετες λειτουργίες με χρηματικό αντίτιμο (όπως υπηρεσίες σύστασης, έντυπη έκδοση).