ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ - ΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ | ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Για πρώτη φορά έχουν συγκεντρωθεί σε ενιαίο ψηφιακό αρχείο όλα τα δημοσιεύματα των ελληνικών εφημερίδων του 19ου αιώνα που αναφέρονται σε θέματα αρχαιολογίας. Το αρχείο είναι προσιτό μέσω του Διαδικτύου, καθώς μπορεί να γίνει αναζήτηση στην ψηφιακή συλλογή στον δικτυακό τόπο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στη διεύθυνση www.lib.auth.gr/site/gr/esources/digitization.

Τα δημοσιεύματα, που καλύπτουν την περίοδο από το 1832 έως το 1932, συνιστούν ένα σύνολο πολιτιστικών τεκμηρίων που καλύπτουν τομείς, όπως οι αρχαιολογικές ανασκαφές, τα μεγάλα ευρήματα, οι αναστηλώσεις των αρχαίων μνημείων, οι κλοπές και οι καταστροφές αρχαιοτήτων, η ίδρυση αρχαιολογικών ιδρυμάτων και μουσείων, κ.λπ.

Η σχετική βάση δεδομένων δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου "Αρχειοθέτηση και ψηφιοποίηση αρχαιολογικών δημοσιευμάτων στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο της περιόδου 1832-1932" του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" (Γ' ΚΠΣ), το οποίο υλοποιήθηκε από τον τομέα Αρχαιολογίας του ΑΠΘ με επιστημονικά υπεύθυνο τον Κωνσταντίνο Κωτσάκη, καθηγητή προϊστορικής αρχαιολογίας ΑΠΘ. Αντικείμενο του έργου αποτέλεσε η αποδελτίωση, η ηλεκτρονική επεξεργασία, η επιστημονική τεκμηρίωση και η συγκέντρωση σε ψηφιακή συλλογή δημοσιευμάτων με αρχαιολογικό περιεχόμενο του ημερήσιου και περιοδικού Τύπου της εποχής.

Η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε μπορεί να καταστεί ένα εργαλείο τόσο για τους επιστημονικούς κλάδους που ασχολούνται με την ιστορία της αρχαιολογίας και των αρχαιολογικών ερευνών, όσο και για άλλους κλάδους με ενδιαφέρον για την εξέλιξη και διαμόρφωση της ελληνικής γλώσσας του 19ου αι. και την ιστορία του Τύπου.

Η ψηφιακή συλλογή αφορά 26.000 δημοσιεύματα με αρχαιολογικό περιεχόμενο που είδαν το φως της δημοσιότητας στον Τύπο της χώρας στην διάρκεια της περιόδου 1832-1932. Οι αναφορές αυτές συνοδεύονται από πληροφορίες για τον τίτλο της εφημερίδας, την ημερομηνία δημοσίευσης, τον αριθμό φύλλου, τον τίτλο του δημοσιεύματος, τη σελίδα, τη στήλη, αλλά και το κείμενο της είδησης στο σύνολό του, σε πολυτονική και μονοτονική μορφή, τον συγγραφέα, τη χρονολόγηση του γεγονότος στο οποίο αναφέρεται καθώς και λέξεις κλειδιά για τη διευκόλυνση της αναζήτησης.

Οι ειδήσεις με αρχαιολογικό περιεχόμενο φαίνεται πως συγκέντρωναν το ενδιαφέρον του κοινού σε όλη τη διάρκεια του 19ου αι. Αυτό φαίνεται από το πλήθος των πρωτοσέλιδων που αφιερώνονται για οποιαδήποτε είδηση με τέτοιο περιεχόμενο, από την ανακάλυψη ευρημάτων του Schliemman στις Μυκήνες, έως τις αφίξεις περιηγητών για να επισκεφτούν τις αρχαιότητες, καθώς και τις κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες παρίστανται εξέχοντες αρχαιολόγοι Έλληνες και ξένοι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει για την ίδρυση ξένων ιδρυμάτων στη χώρα μας, για τις ξένες ανασκαφές των Γάλλων στους Δελφούς, και αντίστοιχα των Γερμανών στην Ολυμπία, τις ανασκαφές του Schliemman στις Μυκήνες και στην Τροία, αλλά και για τις ελληνικές ανασκαφές στην Ακρόπολη και τη διάρθρωση και τις αποστολές της αρχαιολογικής υπηρεσίας στην τότε ελληνική επικράτεια. Με ιδιαίτερη αποδοκιμασία αντιμετωπίζονται από τον Τύπο της εποχής και τα φαινόμενα αρχαιοκαπηλίας. Επίσης μεγάλη ευαισθησία εμφανίζεται και στο θέμα της προστασίας και ανάδειξης των αρχαιοτήτων.

Σύμφωνα με τον καθ. Κ. Κωτσάκη "η σημασία που έχουν όλα τα παραπάνω είναι καίρια αν αναλογιστεί κανείς τις διεθνείς έριδες και το πολιτικό παρασκήνιο στα εθνικά πράγματα κατά το 19ο αι., καθώς και τον ρόλο που έπαιξε η ιστορία της ελληνικής αρχαιότητας στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και τη θεμελίωση του ελληνικού κράτους. Σε αυτή τη ψηφιακή συλλογή καταγράφονται οι τάσεις και οι ανάγκες μιας κοινωνίας που προσπαθεί να αποκτήσει ταυτότητα μέσα από το παρελθόν".

Links: Αρχαιολογικά δημοσιεύματα στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο της περιόδου 1832-1932