ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ - ΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ | ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

Ανέβηκε online και τέθηκε... offline μέσα σε λίγες ώρες – σε άλλη περίπτωση θα μιλούσαμε μόνο για τραγική τεχνική αστοχία. Δεν πρόκειται, όμως, για ένα μικρό εγχείρημα: είναι τεράστιο, πανευρωπαϊκό – πιο σωστά, οικουμενικό! Με αρχείο, που περιλαμβάνει ήδη περισσότερα από δύο εκατομμύρια βιβλία, χάρτες, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, αρχειακά έγγραφα, πίνακες και ταινίες, προερχόμενα από τις εθνικές βιβλιοθήκες και τα πολιτιστικά ιδρύματα των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η νέα ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana επιθυμεί να δώσει σε όλους τους λαούς της Ευρώπης τη δυνατότητα να διατηρήσουν την ταυτότητά τους και την κοινή πολιτιστική τους κληρονομιά.

Όλοι όσοι ενδιαφέρονται για τη λογοτεχνία, τις τέχνες, τις επιστήμες, την πολιτική, την ιστορία, την αρχιτεκτονική, τη μουσική ή τον κινηματογράφο θα έχουν δωρεάν και γρήγορη πρόσβαση στις σημαντικότερες συλλογές και τα αριστουργήματα της Ευρώπης, σε μια ενιαία εικονική βιβλιοθήκη μέσω μιας διαδικτυακής πύλης διαθέσιμης σε όλες τις γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – φυσικά, όλο το υλικό έχει ψηφιοποιηθεί ύστερα από επικοινωνία με το δικαιούχο και συναίνεσή του.

Την πρώτη μέρα λειτουργίας της, οι υπεύθυνοι περίμεναν στο site της Europeana το πολύ 5 εκατ. hits ανά ώρα – ήρθαν πάνω από 15 εκατ. hits! Οι τρεις server στην Ολλανδία, όπου και η έδρα της (φιλοξενείται από την ολλανδική εθνική βιβλιοθήκη, την Koninklijke Bibliotheek), δεν άντεξαν το "βάρος" και λύγισαν ύστερα από το μεγάλο ενδιαφέρον των Ευρωπαίων (και όχι μόνο, φυσικά) πολιτών να μπουν τις πρώτες ώρες στο δικτυακό τόπο της ψηφιακής βιβλιοθήκης και να εξερευνήσουν τις σελίδες του – περισσότερο... περίεργοι αποδείχτηκαν οι Γερμανοί (17%), κατόπιν οι Γάλλοι (10%), οι Ισπανοί (9%), οι Ιταλοί (6%), οι Ολλανδοί (5%) και οι Βέλγοι μαζί με κατοίκους των ΗΠΑ (4%). "Θύμα της επιτυχίας της" τη χαρακτήρισε ο Μάρτιν Σέλμαϊρ, εκπρόσωπος της Ευρωπαίας επιτρόπου, Βίβιαν Ρέντινγκ, η οποία είναι υπεύθυνη για την Europeana – αρνήθηκε, πάντως να απολογηθεί...

Η Europeana, "πανέτοιμη, τεχνικά" λένε οι υπεύθυνοι, θα ανοίξει και πάλι στα μέσα Δεκεμβρίου και το 2010 αναμένεται να παρέχει πρόσβαση σε εκατομμύρια έργων, αντιπροσωπευτικών της μεγάλης πολιτιστικής ποικιλομορφίας της Ευρώπης, και θα περιλαμβάνει διαλογικές ζώνες όπως κοινότητες ειδικών ενδιαφερόντων. Στο διάστημα μεταξύ 2009 και 2011, από τον προϋπολογισμό της ΕΕ θα διατεθούν ετησίως περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ για τον σκοπό αυτό. Η Επιτροπή σχεδιάζει επίσης να προσελκύσει τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη μελλοντική επέκταση της ευρωπαϊκής ψηφιακής βιβλιοθήκης.

Περισσότεροι από 1.000 πολιτιστικοί οργανισμοί από όλη την Ευρώπη προσέφεραν υλικό στην Europeana. Διάφορα ευρωπαϊκά μουσεία, μεταξύ των οποίων του Λούβρου στο Παρίσι και του Rijksmuseum στο Άμστερνταμ, έχουν προσφέρει ψηφιοποιημένους πίνακες και αντικείμενα από τις συλλογές τους. Οι εθνικές υπηρεσίες αρχείων διέθεσαν σημαντικά εθνικά έγγραφα, ενώ το εθνικό ίδρυμα οπτικοακουστικών μέσων της Γαλλίας προσέφερε 80.000 εγγραφές εκπομπών του 20ού αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων λήψεων των πεδίων μαχών της Γαλλίας το 1914. Οι εθνικές βιβλιοθήκες από όλη την Ευρώπη συνεισέφεραν έντυπο και χειρόγραφο υλικό, συμπεριλαμβανομένων ψηφιοποιημένων αντιτύπων των αξιόλογων βιβλίων που έφεραν νέες ιδέες στον κόσμο.

Ήδη από το 2000 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται υπέρ της ψηφιοποίησης και της επιγραμμικής προσβασιμότητας του πολιτισμικού υλικού. Στο διάστημα 2000-2005 συγχρηματοδότησε ερευνητικά έργα και προώθησε τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών που επιθυμούσαν να διαθέσουν επιγραμμικά τον πολιτιστικό τους πλούτο.

Τον Ιούνιο του 2005, η Επίτροπος κα Reding ανήγαγε την ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη σε εμβληματικό έργο της στρατηγικής "i2010 – Ευρωπαϊκή κοινωνία της πληροφορίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση" (IP/05/643). Τον Σεπτέμβριο του 2005, η Επιτροπή παρουσίασε τα μέτρα που είναι αναγκαία ώστε να καταστεί προσιτή σε όλους η ευρωπαϊκή πολιτιστική και επιστημονική κληρονομιά (IP/05/1202). Τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις οικείες προσπάθειες συνεισφοράς στην Europeana, ιδίως παρέχοντας περισσότερους χρηματοδοτικούς πόρους υπέρ της ψηφιοποίησης, και να θέσουν σαφείς ποσοτικούς στόχους ψηφιοποίησης υλικού (IP/08/1255, MEMO/08/546).

Το έργο της Επιτροπής σχετικά με την ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη παρακολουθείται από μια ομάδα υψηλού επιπέδου εμπειρογνωμόνων προερχόμενων από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα: πολιτιστικά ιδρύματα, τον κλάδο των ΤΠΕ και κατόχους δικαιωμάτων.

Η Europeana δρομολογήθηκε το 2005 από την Επιτροπή και εισήλθε σε ένα στάδιο ωρίμανσης, σε στενή συνεργασία με τις εθνικές βιβλιοθήκες και άλλους πολιτιστικούς φορείς των κρατών μελών, καθώς και με τη σημαντική υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τη διαχείριση της Europeana έχει το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Ψηφιακών Βιβλιοθηκών, το οποίο συγκεντρώνει τις κυριότερες ευρωπαϊκές ενώσεις βιβλιοθηκών, αρχείων, μουσείων, οπτικοακουστικών αρχείων και πολιτιστικών ιδρυμάτων.