ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ - ΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ | ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

To επιστημονικό έργο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

στο Διαδίκτυο

Το Αποθετήριο Ήλιος παρέχει ανοικτή πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο επιστήμης και πολιτισμού

Ερευνητικό και επιστημονικό υλικό του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) ψηφιοποιείται και διατίθεται για πρώτη φορά στο Διαδίκτυο, στο νέο Ηλεκτρονικό Αποθετήριο Ήλιος (helios-eie.ekt.gr). Ερευνητικά αποτελέσματα, δημοσιεύσεις/άρθρα σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά, εργασίες ερευνητών, πρακτικά συνεδρίων, βιβλία, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας, σε όλους τους επιστημονικούς τομείς, διατίθενται σε ένα πλήρως οργανωμένο ψηφιακό περιβάλλον που έχει αναπτυχθεί και υποστηρίζεται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) (www.ekt.gr), σύμφωνα με διεθνή πρότυπα.

Το Αποθετήριο Ήλιος -μια υποδομή ψηφιακού περιεχομένου ανοικτής πρόσβασης- συμβάλλει στη συστηματική συλλογή, οργάνωση και online διάθεση του επιστημονικού υλικού των Ερευνητικών Ινστιτούτων του ΕΙΕ (www.eie.gr) στις ανθρωπιστικές και τις θετικές επιστήμες (Ινστιτούτο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών και Βιοτεχνολογίας, Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας, Ινστιτούτο Οργανικής και Φαρμακευτικής Χημείας), του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και των Μορφωτικών Εκδηλώσεων του Ιδρύματος. Παράλληλα, συνεισφέρει στην αποθήκευση και μακροχρόνια διατήρηση του περιεχομένου.

Μέχρι σήμερα, το Αποθετήριο Ήλιος περιλαμβάνει περίπου 4.000 δημοσιεύματα/εγγραφές, εκ των οποίων περισσότερα από 1.000 είναι πλήρους κειμένου. Το Αποθετήριο εμπλουτίζεται συνεχώς με υλικό των ερευνητών του ΕΙΕ, ενώ αυξάνεται και ο αριθμός των δημοσιευμάτων για τα οποία διατίθενται ελεύθερα τα πλήρη κείμενα, μετά τη διευθέτηση των πνευματικών δικαιωμάτων.

Σύμφωνα με τον Διευθυντή του ΕΙΕ, καθηγητή Δημήτριο Κυριακίδη "Το ΕΙΕ συμμετέχει ενεργά στις διεθνείς προσπάθειες για την ανοικτή πρόσβαση και, με μεγάλη ευθύνη, δημιούργησε το Αποθετήριο Ηλιος, αναδεικνύοντας τα αποτελέσματα της πολύ-επιστημονικής έρευνας που πραγματοποιείται στο Ιδρυμα στους τομείς των ανθρωπιστικών, φυσικών και τεχνικών επιστημών. Το επιστημονικό έργο των ερευνητών του ΕΙΕ είναι για πρώτη φορά διαθέσιμο, μέσω Διαδικτύου, στην επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό". Στους επισκέπτες του Ήλιου παρέχεται η δυνατότητα πλοήγησης στις συλλογές του, εξειδικευμένων αναζητήσεων, αλλά και πρόσβασης σε πλήρη κείμενα επιστημονικού και πολιτιστικού περιεχομένου.

Οι επισκέπτες του Ήλιου έχουν πρόσβαση, μεταξύ άλλων, σε:

Οι υπηρεσίες του Αποθετηρίου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: πλοήγηση στο περιεχόμενο βάσει συλλογών, τίτλου, συγγραφέα, θέματος και ημερομηνίας, απλή και σύνθετη αναζήτηση βάσει συνδυασμού πεδίων, αναζήτηση μόνο στις εγγραφές πλήρων κειμένων, μηχανισμό οργανωμένης κατάθεσης/υποδοχής μεταδεδομένων και ψηφιακών αρχείων, ενημερωτικό και υποστηρικτικό υλικό προς τους χρήστες (συχνές ερωτήσεις, βοήθεια αναζήτησης και χρήσης, κ.λπ.). Πρόσθετες υπηρεσίες επιτρέπουν την αυτό-αρχειοθέτηση, δηλαδή την υποβολή υλικού από τους ίδιους τους ερευνητές, και τη δημιουργία καταλόγου δημοσιεύσεων για ερευνητές και Ινστιτούτα. 

Για την υλοποίηση του Αποθετηρίου Ήλιος επιλέχθηκε η πλατφόρμα ανοικτού λογισμικού DSpace, που αναπτύχθηκε από το ΜΙΤ και υποστηρίζει περισσότερα από 300 αποθετήρια παγκοσμίως. Το ΕΚΤ ανέπτυξε σημαντικές επεκτάσεις του DSpace σε θέματα που αφορούν τη βελτίωση των λειτουργιών αναζήτησης και ευρετηρίασης για την ελληνική γλώσσα, τη διασύνδεση των τεκμηρίων, την προσαρμοστική παρουσίαση τεκμηρίων, τον αυτόματο ποιοτικό έλεγχο και την επεξεργασία των δεδομένων. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η αναζήτηση, πλοήγηση, ανάκτηση και μαχροχρόνια διατήρηση των τεκμηρίων, καθώς και η διαλειτουργικότητα με διεθνή αποθετήρια και μηχανές αναζήτησης.

Σημειώνεται ότι τα Ηλεκτρονικά Αποθετήρια Ανοικτής Πρόσβασης είναι υποδομές οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου που παρέχουν ελεύθερη και χωρίς περιορισμό πρόσβαση σε επιστημονικό και ερευνητικό υλικό (άρθρα, βιβλία, μονογραφίες, διδακτορικές διατριβές, συνέδρια, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας κ.ά.). Στα Ιδρυματικά Αποθετήρια συγκεντρώνεται υλικό που αφορά έναν ακαδημαϊκό ή ερευνητικό οργανισμό, ενώ στα Θεματικά Αποθετήρια το υλικό που συγκεντρώνεται αφορά κάποιον επιστημονικό κλάδο.

Διευθύνσεις στο Διαδίκτυο

Ηλεκτρονικό Αποθετήριο Ήλιος

http://helios-eie.ekt.gr

Ο ελληνικός δικτυακός τόπος για την Ανοικτή Πρόσβαση

http://www.openaccess.gr

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

http://www.eie.gr

Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

http://www.ekt.gr

Επικοινωνία για δημοσιογράφους

Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης

Μαργαρίτης Προέδρου, τηλ.: 210 7273966, e-mail: mproed@ekt.gr

http://www.ekt.gr

Πληροφορίες για συντάκτες

Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Tο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) (www.eie.gr) είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, εποπτευόμενο από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Ανάπτυξης. Αποστολή του ΕΙΕ είναι η διεξαγωγή πολυ-επιστημονικής έρευνας στους τομείς των ανθρωπιστικών και των θετικών επιστημών, καθώς και η συλλογή, τεκμηρίωση και διάδοση πληροφοριών επιστημονικής και τεχνολογικής φύσεως στον ελληνικό και διεθνή χώρο. Το ΕΙΕ ιδρύθηκε το Οκτώβριο του 1958 και απαρτίζεται από έξι Ερευνητικά Ινστιτούτα, τρία στην περιοχή των Ανθρωπιστικών Επιστημών (Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Ινστιτούτο Ελληνικής και Ρωμαϊκής Aρχαιότητος) και τρία στην περιοχή των Θετικών Επιστημών (Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών & Βιοτεχνολογίας, Ινστιτούτο Θεωρητικής & Φυσικής Χημείας, Ινστιτούτο Οργανικής & Φαρμακευτικής Χημείας), καθώς και από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ).

Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης: πρόσβαση στη γνώση

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) (www.ekt.gr) είναι ο εθνικός οργανισμός για την τεκμηρίωση, την πληροφόρηση και την υποστήριξη σε θέματα επιστήμης, έρευνας και τεχνολογίας. Οι υπηρεσίες του απευθύνονται στο σύνολο της επιστημονικής και επιχειρηματικής κοινότητας της χώρας, σε πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, επιχειρήσεις και οργανισμούς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Με καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό και άρτιες τεχνολογικές υποδομές, το ΕΚΤ εστιάζει τις δραστηριότητές του στη διαχείριση και οργάνωση ψηφιακού περιεχομένου Επιστήμης και Τεχνολογίας, το οποίο διαθέτει μέσω της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του. Παράλληλα, παρέχει πληροφόρηση για θέματα έρευνας και καινοτομίας, και υποστηρίζει τη συμμετοχή σε εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και τη σύνδεση έρευνας και παραγωγής.

ΕΚΤ και Ανοικτή Πρόσβαση

Οι υποδομές ανοικτής πρόσβασης που αναπτύσσει το ΕΚΤ, με ελεύθερη διάθεση του περιεχομένου στο Διαδίκτυο είναι: το Αποθετήριο Ήλιος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Θεματικό Αποθετήριο Πανδέκτης για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες με σημαντικές ψηφιακές συλλογές ιστορίας και πολιτισμού, τα διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης: Βυζαντινά Σύμμεικτα, Τεκμήρια και Historical Review και οι περιοδικές εκδόσεις "Ενημερωτικό Δελτίο" και "Τετράδια Εργασίας" του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών/ΕΙΕ.

Επίσης, το ΕΚΤ λειτουργεί τον μοναδικό ελληνικό δικτυακό τόπο για την ανοικτή πρόσβαση (www.openaccess.gr), με όλες τις πληροφορίες για την Ανοικτή Πρόσβαση και τις εθνικές και διεθνείς πολιτικές, χρήσιμες διευθύνσεις σε ψηφιακές βιβλιοθήκες, αποθετήρια και επιστημονικά περιοδικά, καθώς και νέα και εκδηλώσεις στην Ελλάδα και τον κόσμο.

Οι υποδομές ανοικτής πρόσβασης υλοποιούνται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του έργου "Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας - Γ' Φάση Αποθετήρια και Επιστημονικά Ηλεκτρονικά Περιοδικά Ανοικτής Πρόσβασης" το οποίο συγχρηματοδοτείται κατά 80% από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και κατά 20% από το Ελληνικό Δημόσιο (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Κοινωνία της Πληροφορίας", Γ' ΚΠΣ  2000-2006).

Τι είναι Ανοικτή Πρόσβαση;

Η Ανοικτή Πρόσβαση αποτελεί μια πρωτοβουλία της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας για την ελεύθερη, άμεση και διαρκή διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό επιστημονικό περιεχόμενο, με στόχο τη διευκόλυνση της ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών, την ενίσχυση της έρευνας και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.

Καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη των υποδομών ανοικτής πρόσβασης έχει η ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα η οποία έχει τη δυνατότητα να εμπλουτίζει το περιεχόμενο των αποθετηρίων, με τη διαδικασία της αυτό-αρχειοθέτησης, καθώς και να υποβάλλει άρθρα στα περιοδικά ανοικτής πρόσβασης.